วิตามินดีช่วยลดความรุนแรงของโรค COVID-19 ได้จริงหรือ?

วิตามินดี เป็นวิตามินที่มีความจำเป็นต่อร่างกาย โดยเฉพาะอย่างยิ่งในเรื่องของการสร้างกระดูกอย่างที่เราคงได้เคยเรียนในวิชาสุขศึกษากันมาบ้างตอนเด็กๆ แต่รู้กันหรือไม่ว่า? วิตามินดียังมีบทบาทสำคัญต่อการเสริมสร้างภูมิคุ้มกันของร่างกายเราอีกด้วย ซึ่งเหมาะกับสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 อยู่ในตอนนี้ สถานการณ์ที่เราจะต้องพึ่งพาตัวเองด้วยการแสวงหาสารอาหารดีๆ มาช่วยเสริมเกราะให้ภูมิคุ้มกันแข็งแรง เพื่อต่อสู้กับเจ้าไวรัสร้ายที่แอบแฝงอยู่รอบๆ ตัวของเรา

วิตามินดี เป็นวิตามินที่พบในอาหารจำพวกปลา เนื้อสัตว์ นม ถั่วเมล็ดแข็ง และร่างกายเองก็ยังสามารถสังเคราะห์ได้จากการรับรังสีอัลตราไวโอเล็ตจากแสงแดด แต่ด้วยวิถีชีวิตในปัจจุบัน รวมถึงความจำเป็นที่ต้องป้องกันแสงแดดเพื่อลดความเสี่ยงของโรคมะเร็งผิวหนัง และลดภาวะแก่ก่อนวัย ทำให้คนส่วนใหญ่ขาดวิตามินดีกันมากขึ้น โดยเฉพาะในกลุ่มผู้สูงอายุ และผู้ที่ใช้ชีวิตอยู่ในสังคมเมือง ซึ่งผลกระทบของการขาดวิตามินดีนั้น อาจทำให้เกิดการติดเชื้อไวรัสในทางเดินหายใจได้ง่ายขึ้น และเมื่อเกิดการติดเชื้อแล้ว กลไกในการกำจัดเชื้อ หรือ immune response ในร่างกายของคนที่มีวิตามินดีไม่เพียงพอนั้น จะแย่กว่าคนที่มีวิตามินดีเพียงพอ 

นอกจากนี้ กลไกการเกิดอาการรุนแรงของผู้ป่วยโควิด-19 ซึ่งไม่เพียงแต่จะเกิดจากตัวไวรัสโดยตรง แต่ยังเกิดจากการตอบสนองของระบบภูมิคุ้มกันภายในร่างกายต่อตัวเชื้อไวรัสอีกด้วย โดยเม็ดเลือดขาวจะทำการปล่อยสารเคมีที่กระตุ้นการอักเสบออกมาเป็นจำนวนมากเกินการควบคุม หรือที่เรียกเป็นศัพท์ทางการแพทย์ว่า พายุไซโตไคน์ (Cytokine Storm) ซึ่งก่อให้เกิดความเสียหายของเซลล์ และระบบต่างๆ ภายในร่างกาย ส่งผลให้เนื้อเยื่อปอดถูกทำลายจนก่อให้เกิดภาวะระบบหายใจล้มเหลว และเสียชีวิตได้ในที่สุด

วิตามินดี จึงมีผลต่อการควบคุมระบบภูมิคุ้มกัน ในการป้องกันการติดเชื้อไวรัสต่อระบบทางเดินหายใจ รวมไปถึงการควบคุมการอักเสบไม่ให้เกิดมากเกินไปจนทำลายเนื้อเยื่อ จากงานวิจัย ใน Irish Medical Journal พบว่า มีความสัมพันธ์ระหว่างอัตราการตาย และอัตราการติดเชื้อสูงในประเทศสเปน และอิตาลี ทั้งๆ ที่ทั้ง 2 ประเทศนี้ มีภูมิประเทศที่ตั้งอยู่ในทวีปยุโรปใต้ ซึ่งอยู่ในเขตที่มีแสงแดด และความอบอุ่น แต่กลับมีสัดส่วนของคนที่ขาดวิตามินดีสูงกว่าประเทศที่ตั้งอยู่ในทวีปยุโรปเหนือ เช่น กลุ่มประเทศนอร์ดิก ที่กลับมีอัตราการตาย และอัตราการติดเชื้อต่ำกว่า เนื่องจากประเทศในกลุ่มนี้ มีการเสริมวิตามินดีในอาหารอยู่เป็นปกติมานานแล้ว ทำให้ประชากรส่วนใหญ่ไม่มีปัญหาเรื่องการขาดวิตามินดี และจากงานวิจัย พบว่า ความสัมพันธ์ของการขาดวิตามินดี และอัตราการเสียชีวิตจากโรคโควิด-19 มีนัยสำคัญทางสถิติ

สำหรับกลุ่มเสี่ยงที่มีแนวโน้มการขาดวิตามินดี ได้แก่ ผู้สูงอายุ ผู้ชาย ผู้มีโรคประจำตัวเรื้อรัง ผู้ที่มีภาวะโรคอ้วน ชนชาติที่มีสีผิวเข้ม (เช่น ชาวแอฟริกัน และชาวเอเชียที่ผิวคล้ำ เมื่อจำเป็นต้องอยู่ในประเทศที่มีแสงแดดน้อย ก็ยิ่งทำให้การสังเคราะห์วิตามินดีน้อยลงตามไปด้วย) จะเห็นได้ว่า ปัญหาการขาดวิตามินดี นอกจากจะส่งผลกระทบต่อความแข็งแรงของกระดูกแล้ว ยังส่งผลต่อระบบภูมิคุ้มกัน ซึ่งมีบทบาทสำคัญต่อผลของการรักษาภาวะการติดเชื้อในระบบทางเดินหายใจ รวมไปถึงโรคโควิด-19 อีกด้วย  ดังนั้น อย่าลืมเสริมวิตามินดีให้เพียงพอกันด้วยนะครับ

ข้อมูลอ้างอิง

1. บทความเรื่อง “วิตามินดีมีความสำคัญในการลดความรุนแรงของ COVID-19”